ปรึกษาเรื่องเอดส์และท้องไม่พร้อม โทร 1663

เครือข่ายเอดส์เฮ กรมทรัพย์สินทางปัญญายกคำขอจดสิทธิบัตรยาต้านไวรัสเอชไอวี

By nuttynui 8 ต.ค 2563 13:55:51


          ตามที่มูลนิธิเข้าถึงเอดส์ได้ยื่นคัดค้านก่อนออกสิทธิบัตรยาต้านไวรัสเอชไอวี “รัลทีกราเวียร์ (Raltegravir)” ที่ขอจดสิทธิบัตรโดยบริษัท เมิร์ค ชาร์ป แอนด์ โดห์ม คอร์ป ตามคำขอเลขที่ ๑๒๐๑๐๐๑๘๙๒  เมื่อวันที่ ๒๔ กันยายน ๒๕๕๘ นั้น หลังจากมีกระบวนการตรวจสอบคำคัดค้าน อธิบดีกรมทรัพย์สินฯ วินิจฉัยยกคำขอสิทธิบัตรดังกล่าว และบริษัท เมิร์คฯ ได้ยื่นคำอุทธรณ์ โดยกรมทรัพย์สินฯ ได้ตั้งคณะกรรมการสิทธิบัตรขึ้นมาพิจารณาคำอุทธรณ์ของบริษัทฯ ล่าสุด มีคำตัดสินจากคณะกรรมการฯ ยืนตามคำวินิจฉัยของอธิบดีกรมทรัพย์สินฯ ให้ยกคำขอจดสิทธิบัตรยาดังกล่าวตามหนังสือแจ้งลงวันที่ ๑ ตุลาคม ๒๕๖๓  

          นายนิมิตร์ เทียนอุดม ผู้อำนวยการมูลนิธิเข้าถึงเอดส์ ผู้รับมอบอำนาจยื่นคัดค้านสิทธิบัตรยารัลทีกราเวียร์ กล่าวว่า คำตัดสินครั้งนี้เป็นประวัติศาสตร์อีกหนึ่งหน้าของการต่อสู้เพื่อสิทธิการเข้าถึงยาจำเป็นในราคาที่เป็นธรรม การสู้ครั้งนี้ใช้เวลาสู้ตามกระบวนการของกฎหมายสิทธิบัตรกว่า ๔ ปี ทำให้เห็นช่องว่างของพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) สิทธิบัตร พ.ศ.๒๕๔๒ ที่ใช้เวลาพิจารณายืดเยื้อยาวนาน โดยเฉพาะกรณีของยารักษาโรค หากคนที่จำเป็นต้องใช้ยา คงรอไม่ได้ และอาจจะเสียชีวิตไปแล้ว ไม่เพียงเทานั้นขณะนี้อยู่ระหว่างการแก้ไขกฎหมายดังกล่าวของกรมทรัพย์สินฯ ซึ่งเราเรียกร้องว่าต้องรับฟังเสียงคัดค้าน ข้อเสนอแนะของภาคประชาชนที่ต้องได้รับผลกระทบจากกฎหมายนี้ระยะยาวให้มากๆ อย่ามุบมิบเร่งรีบแก้

           ด้านนายอภิวัฒน์ กวางแก้ว ประธานเครือข่ายผู้ติดเชื้อเอชไอวี/เอดส์ ประเทศไทย ให้ความเห็นว่า ยารัลทีกราเวียร์ เป็นยาที่มีประสิทธิภาพในการกดเชื้อไวรัสได้ดี มีผลข้างเคียงน้อย และดื้อยายาก แต่ยามีราคาสูงถึง ๗,๖๘๐ บาทต่อขวด ใช้ได้ ๑ เดือน และยังต้องใช้ร่วมกับยาสูตรอื่นอีก ๒ ชนิด ทำให้ระบบหลักประกันสุขภาพกำหนดให้เป็นสิทธิประโยชน์เฉพาะผู้ติดเชื้อเอชไอวีที่มีการดื้อยาซ้ำซ้อน และกรณีหญิงตั้งครรภ์ติดเชื้อเอชไอวี ที่มาฝากครรภ์ช้า เพื่อลดโอกาสเสี่ยงต่อการรับเชื้อของทารกลงให้ได้มากที่สุดเท่านั้น  ทั้งที่ยาสูตรนี้ใช้กับผู้ที่ไม่มีปัญหาดื้อยาได้ด้วย แต่ถ้ายาไม่ถูกผูกขาดโดยระบบสิทธิบัตร จะทำให้บริษัทอื่นสามารถเข้ามาแข่งขันได้ เราจะมียาในราคาที่เป็นธรรมกว่านี้ ประเทศก็จะมีงบประมาณเพียงพอที่จะจัดหายาให้ผู้ติดเชื้อฯ ที่จำเป็นต้องใช้ยานี้ได้อย่างทั่วถึงมากขึ้น ทั้งนี้ เพื่อให้คนที่ต้องกินยาในระยะยาวอย่างผู้ติดเชื้อเอชไอวี มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น

            อย่างไรก็ตาม ผลคำตัดสินของคณะกรรมการสิทธิบัตรระบุว่า คำคัดค้านของมูลนิธิเข้าถึงเอดส์ ฟังขึ้นว่าสิทธิบัตรยาที่ขอจดสิทธิบัตรดังกล่าว ในข้อถือสิทธิที่ ๒๖ มีการระบุว่า “ใช้เพื่อการรักษาหรือการป้องกัน” ซึ่งขัดต่อมาตรา ๙ (๔) ที่ระบุว่าการประดิษฐ์ที่ไม่ได้รับการคุ้มครองตาม (๔) หมายรวมถึงวิธีวินิจฉัย บำบัด หรือรักษาโรคมนุษย์ หรือสัตว์ และขัดต่อมาตรา ๕ (๒) ที่ระบุว่า คำขอสิทธิบัตรยาดังกล่าว ไม่ได้มีขั้นการประดิษฐ์ที่สูงขึ้น ในทางเภสัชศาสตร์ขั้นตอนการประดิษฐ์ที่ระบุไว้ในคำขอ ถือเป็นขั้นตอนสามัญที่ประจักษ์โดยง่ายแก่บุคคลที่มีความชำนาญในระดับสามัญทั่วไป

          ทั้งนี้ ผลคำตัดสินดังกล่าวจะถือว่าสิ้นสุด หากบริษัทยาไม่มีการยื่นอุทธรณ์ต่อศาลภายใน ๖๐ วันนับจากวันที่คณะกรรมการสิทธิบัตรมีคำตัดสิน
-->